Historie
Koog aan de Zaan ontwikkelde zich in de 16e eeuw aan de westelijke oever van de Zaan vanuit het oudere Westzaan. Het dorp werd vernoemd naar ‘de Koog’ (ook: Koger Hem en Grote Koogven), een onbedijkt stuk land waar de eerste bewoners zich vestigden, nabij de belangrijke Kogersluis. Koog was lange tijd nauw verbonden met buurplaats Zaandijk en deelde school, kerk, kerkhof en armen- en weeszorg, tot een scheiding in 1721 vanwege afrekenigsmoeilijkheden. In 1867 opende het station Koog aan de Zaan en in de jaren 1870 begon de industrialisatie. De karakteristieke Hervormde kerk werd in 1685 gebouwd als een kruisvormige kerk, waarbij de toren in 1920 afbrandde en tussen 1920-1922 werd gerestaureerd. Tot 1 januari 1974 was Koog een zelfstandige gemeente, waarna het opging in de nieuwe gemeente Zaanstad.
Demografie en woningaanbod
Koog aan de Zaan telt 11.260 inwoners en heeft 5.115 woningen, waarvan 61% koopwoningen. De gemiddelde WOZ-waarde bedraagt €395.387. Met een oppervlakte van slechts 317 hectare is Koog de kleinste deelgemeente van Zaanstad, maar kent tegelijkertijd de hoogste bevolkingsdichtheid van de hele Zaanstreek. Het aantal inwoners is sinds 1974 ongeveer verdubbeld van 5.500 naar 11.000, grotendeels door de bouw van wijk Westerkoog. Koog telt 5.180 huishoudens van gemiddeld 2,2 personen en heeft een totale oppervlakte van 317 hectare, waarvan 270 hectare land en 48 hectare water. De grootste leeftijdsgroep (26%) is tussen de 45 en 65 jaar oud.
Wat maakt Koog aan de Zaan uniek?
Koog aan de Zaan is de kleinste maar dichtstbevolkte deelgemeente van Zaanstad, wat zorgt voor een levendige en hechte gemeenschap. Het A8ernA project, een stedelijke vernieuwing onder de A8 snelweg, won in 2006 de Europese Prijs voor Stedelijke Vernieuwing. De gemeente heeft een rijke historie met diverse monumentale panden: de Kogerkerk uit 1685, het oudste woonhuis van Koog uit 1625, en oliemolen Het Pink uit de 18e eeuw. Historisch hadden Kogers karakteristieke bijnamen zoals ‘koeketers’, ‘koekvreters’ en ‘staifselkneters’. De ligging tussen het station en de Zaan, gecombineerd met de korte afstand tot Amsterdam (11 km), maakt Koog bijzonder aantrekkelijk voor forenzen. Ondanks de hoge dichtheid heeft Koog zijn dorpse karakter behouden door de harmonieuze mix van historische bebouwing en moderne voorzieningen.
Faciliteiten
Koog aan de Zaan beschikt over uitstekende voorzieningen voor een gemeente van deze omvang. Het openbaar vervoer wordt verzorgd door twee stations: station Koog aan de Zaan en station Zaandijk Zaanse Schans, beide op de lijn Amsterdam-Alkmaar. Voor sport en recreatie biedt Koog het moderne Topsportcentrum De Koog met een grote topsporthal (52×27,7m) voor maximaal 1.200 bezoekers en een breedtesporthal, geschikt voor zaalvoetbal, volleybal, basketbal, korfbal, badminton, gymnastiek en vele andere sporten. Zwembad Zaangolf is een modern recreatiebad met glijbaan, whirlpool, stoombad, peuterbad, therapiebad en wedstrijdbad, plus gratis parkeren. Sportpark de Koog biedt buitensportvelden voor voetbal, korfbal en tennis. De beroemde Korfbalvereniging KZ heeft meerdere landstitels gewonnen. Voor dagelijkse voorzieningen zorgt winkelcentrum Westerkoog met diverse winkels en supermarkten. Het Talland College biedt sportopleidingen in het Topsportcentrum. Voor verdere voorzieningen ligt het bruisende centrum van Zaandam op slechts enkele minuten afstand, met uitgebreid winkelaanbod, horeca en culturele voorzieningen.
