Historie
Assendelft is bewijsbaar het oudste dorp van de gemeente Zaanstad met bewoning die teruggaat tot ongeveer 600 jaar voor Christus. De naam Assendelft werd voor het eerst vermeld in 1063 als ‘Ascmannedilf’, afgeleid van het oude Germaanse woord voor Noormannen ‘Ascomanni’, waarbij ‘dilf’ waarschijnlijk ‘uitgegraven door’ betekent. In de 10e eeuw na Christus vestigden boeren zich langs de oevers van het IJ en de Wijkermeer. Assendelft ontwikkelde zich als een typisch agrarisch lintdorp met een sterke focus op veeteelt en zuivelbereiding. In de 16e eeuw was het dorp beroemd om zijn enorme hoeveelheden melk en was het belangrijkste centrum van zuivelbereiding geworden. De heren van Assendelft woonden tot 1617 op het kasteel Assumburg en hun wapen – een wit paard op een rode achtergrond – ging in 1795 over op de gemeente. Assendelft was tot 1974 een zelfstandige gemeente en was qua oppervlakte de grootste gemeente in de Zaanstreek. Ondanks protesten en een voorkeur voor een gemeente Krommenie-Assendelft ging het dorp op in de gemeente Zaanstad.
Demografie en woningaanbod
Assendelft telt 24.865 inwoners verdeeld over verschillende wijken, waarvan Assendelft-Noord het grootste deel vormt met 17.145 inwoners. Het dorp heeft een totaal woningaanbod waarbij de WOZ-waarden sterk zijn gestegen: de gemiddelde waarde bedraagt €472.100 in 2024 (een stijging van 97% sinds 2013). In Assendelft-Noord zijn er 5.965 woningen, waarvan 76% koopwoningen met een gemiddelde WOZ-waarde van €485.000. Het dorp kent een stabiele bevolkingsgroei en heeft zijn agrarische karakter weten te behouden ondanks de stedelijke ontwikkelingen. De grootste leeftijdsgroep (28%) is tussen de 45 en 65 jaar oud. Assendelft onderscheidt zich van de meer industriële omgeving van de Zaanstreek door zijn landelijke uitstraling en ruime opzet langs het karakteristieke lint.
Wat maakt Assendelft uniek?
Assendelft heeft de langste Dorpsstraat van Nederland met een lengte van 7,2 kilometer, lopend van het Noordzeekanaal tot aan Krommenie (huisnummers 1 tot 1086). Het dorp is het oudste van de Zaanstreek met een documenteerbare geschiedenis vanaf de 8e eeuw en heeft zijn authentieke lintdorp karakter behouden. Assendelft staat bekend om de prachtige Sint-Odulphuskerk uit 1888, ontworpen door Adrianus Bleijs, en de oudste nog bestaande watertoren van Noord-Holland uit 1885 (bijgenaamd ‘de Peperbus’). Het dorp heeft een uniek agrarisch karakter dat contrasteert met de industriële Zaanstreek en is de bakermat van het beroemde Assendelfter kippenras. Historisch hadden de inwoners de bijnaam ‘Spanjolen’ vanwege hun pro-Spaanse houding tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De combinatie van een rijke geschiedenis, ruime opzet, karakteristieke bebouwing en moderne voorzieningen maakt Assendelft zeer aantrekkelijk voor gezinnen die rust zoeken met goede bereikbaarheid van de Randstad.
Faciliteiten
Assendelft beschikt over uitstekende onderwijsvoorzieningen met 11 basisscholen, waaronder OBS De Delta (320 leerlingen), Ayundo Daltonschool (de enige openbare daltonschool in de Zaanstreek), IBS De Oceaan (350 leerlingen), OBS De Dorpsakker, OBS De Meander, CBS Wij-land, en diverse confessionele scholen. Voor voortgezet onderwijs is er Praktijkschool de Brug gevestigd aan de Saenredamstraat. Het openbaar vervoer wordt verzorgd door station Krommenie-Assendelft op de lijn Amsterdam-Alkmaar, dat in 2008 werd verplaatst dichter bij de nieuwbouwwijk Saendelft. Busverbindingen zorgen voor uitstekende bereikbaarheid binnen de Zaanstreek. Voor dagelijkse voorzieningen is er winkelcentrum De Saen in de Vinex-wijk Saendelft, met diverse winkels en supermarkten. De nieuwbouwwijk Kreekrijk biedt moderne woonvoorzieningen met ruim 800-1.000 woningen, een brede school en kleinschalige sportvoorzieningen. Het dorp ligt strategisch tussen recreatiegebieden zoals Spaarnwoude en de Buitenlanden, met een uitgebreid netwerk van wandel- en fietspaden. Door de ligging aan het Noordzeekanaal en de nabijheid van de A8 ben je snel in Amsterdam, terwijl je geniet van de rust van het dorpse leven omgeven door groen en water.
